“DẮT ỐC SÊN ĐI DẠO” VÀ BÀI HỌC DẠY CON
Bài đăng của thành viên Đỗ Ngọc trên nhóm An nhiên làm cha mẹ - Ươm hạt mầm yêu thương.
Tôi là một bà mẹ cầu toàn, luôn muốn mọi thứ thật hoàn hảo và diễn ra theo đúng kế hoạch. Bởi vậy từ khi mang bầu đến lúc sinh và nuôi bé đầu, tôi đã đọc không ít sách về nuôi dạy con, nhưng theo như chồng tôi nói, tôi đọc nhiều mà chẳng áp dụng được gì cả.
Tôi luôn mất kiên nhẫn với con và hối thúc con trong mọi chuyện, cho rằng con luôn lề mề và không biết quý trọng thời gian. Sáng nào cũng vất vả mất nhiều thời gian để gọi con dậy, đốc thúc con đánh răng, rửa mặt, rồi ăn sáng rồi đi học. Thấy con đánh răng chậm, tôi xông vào giúp con đánh vội đánh vàng làm răng con bị ứa máu; con ăn chậm, tôi xúc cho con thật nhanh; mặc quần áo cho con rồi nhưng con lại không thích bộ đó, thích mặc bộ khác, không được thì lại lăn ra khóc ăn vạ. Vậy nên sáng nào nhà tôi cũng hoãn loạn như bãi chiến trường, mẹ thì gào mắng, con thì khóc lóc ầm ĩ, ngày nào con cũng muộn học, mẹ bị muộn làm.
Những việc trên, con hoàn toàn làm được, nhưng tôi đã tước đi quyền tự lập của con và đổ lỗi cho việc “không có nhiều thời gian để cho con tự làm”.
Mỗi khi lướt facebook hay đọc thông tin có cái gì tốt cho “con nhà người ta”, tôi đều mua về và áp dụng cho “con nhà mình”, nào là app học tiếng Anh, đồ chơi phát triển trí thông minh, sách rèn luyện tư duy….tôi đầu tư cho con không thiếu thứ gì. Còn nhớ hồi con 3 tuổi, tôi mua app tiếng Anh và bắt con học, vậy là tối tối sau khi ăn cơm xong, con thì tự học trên điện thoại, mẹ thì làm việc nhà, tôi yên trí rằng cứ học nhiều rồi con sẽ nói tiếng Anh tốt. Vài tháng sau, tôi phát hiện ra rằng con chẳng học được gì trên đó cả, kỹ năng diễn đạt của con còn kém hơn, lại còn bị nghiện điện thoại. Nên tôi dẹp, dẹp hết, cái gì cũng vậy, thấy con học vài tháng mà không tiến bộ, là tôi bỏ luôn và lại tìm hiểu cho con học cái khác.
Buổi tối, con hay khó ngủ, dù đã tạo điều kiện cho con đi ngủ sớm nhưng con cứ lăn lộn đến 1 - 2 tiếng sau mới chịu ngủ, hôm nào mà có nhiều việc chưa hoàn thành là tôi khó chịu lắm, chỉ mong con mau mau ngủ để mình dậy còn làm việc tiếp. Nếu con chưa chịu ngủ ngay, hết ngọt nhạt là tôi lại đâm ra quát mắng, cáu giận, đến mức con phải khóc đến mệt rồi chìm vào giấc ngủ trong tiếng khóc nấc. Mẹ thì ức chế, con thì khó chịu. Nhiều lúc tôi nghĩ, có khi cho con khóc thì con sẽ đi ngủ giấc ngủ nhanh hơn.
Phải mất một thời gian dài, cuộc sống của của hai mẹ con tôi phải nói rằng tràn đầy chông gai và cả nước mắt. Tôi thấy bất lực, không hiểu mình đã sai ở đâu, dạy con không đúng ở chỗ nào. Muốn dành những điều tốt đẹp nhất cho con, vậy mà vô tình đã tạo áp lực cho chính bản thân mình và gánh nặng cho con, vậy mình có thấy hạnh phúc không, con có thấy vui vẻ không?
Dần dần, tôi hiểu rằng, để đồng hành và thấu hiểu con, tôi cần phải chậm lại, lắng nghe và quan sát con nhiều hơn, tôn trọng con như con chính là, chấp nhận những điểm mạnh và điểm yếu của con, không thể ép buộc hay uốn nắn con trở thành người mà mình mong muốn. Con cái muốn bố mẹ trở thành người bạn chứ không phải là người ra mệnh lệnh bắt con phải tuân theo.
Cách đây ít lâu, tôi có đọc được câu chuyện “Dắt ốc sên đi dạo”, tôi nhận ra những bài họcý nghĩa và sâu sắc trên con đường nuôi dạy và đồng hành cùng con.
“Thượng Đế giao cho tôi một nhiệm vụ, đó là dắt con ốc sên đi dạo. Tôi không thể đi quá nhanh, con ốc sên đang cố gắng nhưng nó chỉ bò từng chút một. Tôi sử dụng đủ mọi cách, chẳng hạn hối thúc, dọa dẫm và trách móc nó, nhưng con ốc sên vẫn chậm chạp nhích từng chút một. Nó chỉ biết dùng ánh mắt hối lỗi nhìn tôi, dường như nó đang nói rằng: "Tôi đã cố gắng lắm rồi!".
Tôi mặc kệ ánh mắt nó khẩn cầu sự thấu hiểu và bao dung của tôi. Tôi muốn lôi kéo nó, tôi đẩy nó đi nhanh hơn, thậm chí tôi muốn đá nó thật đau. Con ốc sên đã bị thương khi cố gắng bám theo bước chân của tôi. Nó đang đổ mồ hôi đầm đìa, nó thở hổn hển khi cố gắng bò về phía trước.
Thật kì lạ, tại sao Thượng Đế giao cho tôi một nhiệm vụ khó khăn như vậy? Thượng Đế không trả lời tôi, ngài im lặng giống như mặc kệ mọi chuyện đang xảy ra với tôi. Tôi muốn buông tay, Thượng Đế không quản, hà cớ gì tôi phải bận tâm? Con ốc sên vẫn cố gắng bò về phía trước, còn tôi ở phía sau đốc thúc nó và hờn dỗi số phận của chính mình.
Bỗng nhiên, tôi ngửi thấy mùi hương nồng nàn của những bông hoa. Hóa ra gần đây có một khu vườn hoa rực rỡ khoe sắc màu. Tôi cảm nhận cơn gió đang vuốt ve khuôn mặt của tôi, thì ra cơn gió đêm dịu dàng đến thế. Tôi còn nghe tiếng chim hót, tiếng côn trùng kêu râm ran trong bụi rậm. Tôi ngước mắt nhìn thấy những ngôi sao lấp lánh trên bầu trời. Tại sao trước đây tôi không hề nhận ra những điều tuyệt vời này nhỉ?
Tôi bất chợt nhận ra sai lầm của mình. Thượng Đế chỉ đơn giản muốn tôi dắt con ốc sên đi dạo, đáng lẽ tôi phải tận hưởng mọi khoảnh khắc đẹp đẽ khi đi dạo cùng con ốc sên. Nhưng thay vào đó, tôi đã phí phạm quá nhiều thời gian và sức lực vào việc trách móc và hối thúc nó phải theo kịp bước chân của tôi.
Dạy dỗ con cái giống như việc bạn đang dắt một con ốc sên đi dạo. Bạn sẽ cùng con trải qua những tháng ngày tươi đẹp, tuy nhiên mọi con đường luôn có những chông gai. Đôi khi bạn sẽ tức giận và đánh mất lý trí, bạn không còn tâm trí để ý đến những khía cạnh tốt đẹp của con, chẳng hạn ánh mắt ngây thơ của con hay góc nhìn của con về sự vật xung quanh. Đáng lẽ bạn phải bước chậm lại cùng con, bước đi thật thong thả, thoải mái.
Hãy gạt những suy nghĩ chủ quan của người lớn sang một bên, điều bạn cần làm là lặng lẽ bên con, lắng nghe tiếng lòng của con, cho chính mình thêm thời gian và tận hưởng cuộc sống nhiều màu sắc.
Nếu bạn sợ hãi khi thấy con mình thua "con người ta" ngay từ vạch xuất phát, nghĩa là bạn đã quên cuộc đời không phải là cuộc đua ngắn hay trung bình, mà đó là cuộc đua marathon có vạch đích rất xa, đòi hỏi người chạy phải có sự bền bỉ và dẻo dai. Con của bạn không cần phải quá vội vàng chạy theo bước chân của bạn hay bất kì ai, điều bạn cần làm là thong thả đi bên cạnh con như cách bạn dắt con ốc sên đi dạo tiến về phía trước.
Quá trình dạy dỗ con cái không thể nào chỉ diễn ra trong thời gian ngắn liền có kết quả. Bạn cần phải tiến hành từng bước một và có trật tự rõ ràng. Mỗi khi con hoàn thành 1 nhiệm vụ, nghĩa là con đang từng bước góp nhặt kiến thức cho chính mình. Bạn hãy để con học 1 cách tự nhiên, học có mục tiêu và sự chủ động, đừng gò ép con phải theo ý muốn của bạn.
Cuộc sống hiện nay, bố mẹ và thầy cô luôn là người ở phía sau hối thúc đứa trẻ phải bắt kịp "con nhà người ta". Họ không quan tâm cảm nhận của đứa trẻ, họ chỉ nhìn vào tốc độ mà đứa trẻ sẽ đạt đến. Họ khiến đứa trẻ và ngay cả bản thân bỏ lỡ những điều tốt đẹp nhất trên hành trình tìm kiếm tri thức. Họ khiến thời gian ở bên con trở thành cơn ác mộng, bố mẹ cảm thấy con luôn khiến mình lo nghĩ, còn đứa trẻ cảm thấy bố mẹ thật phiền phức.
Phương pháp dạy trẻ đúng đắn là thuận theo ưu điểm của trẻ rồi từ đó phát huy. Hãy chấp nhận những tính cách cũng như con người trẻ, đừng cố gắng thay đổi hay thúc ép con. Dạy dỗ trẻ là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, thấu hiểu, bao dung giống như cách bạn dắt con ốc sên đi dạo. Đừng vì sự nóng vội của người lớn mà khiến những đứa trẻ trở thành những con ốc sên biết khóc và mệt mỏi trên hành trình tìm kiếm tri thức”.
Chúc cho mọi ông bố, bà mẹ trên thế giới này đều có đủ sự kiên nhẫn, thấu hiểu, và bao dung trên hành trình dắt “những con ốc sên đi dạo” của đời mình.