Có thể bạn chưa biết: 2 - 3 tuổi là độ tuổi cực kỳ nhạy cảm với tính trật tự

Lúc trước mình có đọc cuốn "Bí ẩn tuổi thơ" của Maria Montessori và ấn tượng với một số điều mà trước giờ không để ý đến. Sau đó, mình có kiểm chứng với những đứa trẻ tại nơi mình đang làm việc.

Thử nghiệm đầu tiên là chơi trốn tìm cùng với một vài bạn ở lớp nhà trẻ trong độ tuổi 24-36 tháng.

Trò chơi bắt đầu, một bạn nhắm mắt lại và bắt đầu đếm số, những bạn còn lại thi nhau chạy ra phía sau cái tủ để trốn, còn mình thì đi tìm một nơi khác là phía sau cánh cửa.

Cần nói thêm rằng, phía sau tủ là chỗ trốn mặc định của lũ trẻ trong lớp khi chơi trò này. Khi đếm xong, em bé mở mắt ra và lập tức chạy đến chỗ cái tủ nơi các bạn đang nấp. Cả đám nhảy lên reo hò, thích thú vì chiến công đó. Lúc ấy, một bạn trong số đó phát hiện không thấy cô giáo đâu, và lạ chưa, các bạn tỏ ra không còn hào hứng nữa. Khi tìm ra mình, các bạn tỏ ra khá bất bình vì mình không…hợp tác!

Đây là trò chơi đã được bà Maria Montessori kiểm chứng và đúc kết. Việc của mình chỉ là thực hiện xem có đúng như những gì người ta nói hay không. Và thử nghiệm của mình đã thành công. Bạn biết vì sao không?

Trẻ em có một giai đoạn nhạy cảm với tính trật tự. Ở giai đoạn này, trẻ mong muốn mọi thứ phải luôn nằm ở vị trí nhất định, không được thay đổi. Nếu thay đổi thì ít nhất cần phải báo trước và có sự chấp thuận từ trẻ. Điều này vô cùng quan trọng với trẻ nhưng nhiều khi người lớn chúng ta không để ý, không hình dung được hậu quả của việc làm lệch đi quỹ đạo ngầm này.

Cũng như trò chơi trốn tìm, trẻ không có khái niệm đi tìm người trốn như người lớn chúng ta. Trò chơi này đối với trẻ ở giai đoạn này mục đích là sự vui sướng được lặp đi lặp lại tính trật tự một cách ngớ ngẩn nhưng trẻ vô cùng thích thú. Khi giai đoạn này trôi qua, trẻ sẽ không còn tính trật tự này nữa mà trở nên tĩnh lặng hơn.

Bạn hãy để ý những đứa trẻ ở giai đoạn từ 2 tuổi đến 3 tuổi sẽ có tính nhạy cảm với trật tự. Với những vật dụng trong nhà, trẻ luôn ghi nhớ một cách chính xác vị trí và sắp xếp lại khi vị trí đó bị xáo trộn. Đây cũng là lý do vì sao ở độ tuổi này các bé chơi trò lắp ghép rất tốt. Những mảnh ghép dù nhỏ thế nào trẻ cũng hoàn thành trước sự ngỡ ngàng của chúng ta.

Ở độ tuổi này, nếu bỗng nhiên trẻ khóc mà không rõ lý do, dỗ cỡ nào cũng không nín, thường xuyên cáu kỉnh, chán ăn, ngủ đêm giật mình khóc hay bị bệnh mà có uống thuốc bao nhiêu cũng không tiến triển thì bạn hãy để thử ý đến tính trật tự. Hãy kiểm tra lại xem trong nhà của bạn, trong phòng của trẻ, mọi vật dụng có đang được để đúng vị trí hay không. Sinh hoạt trong một ngày của con có được diễn ra theo thứ tự giống nhau mỗi ngày, hay có sự thay đổi nào đó đang làm đảo lộn trật tự của các hoạt động?

Trẻ nhỏ rất tinh ý, nếu bình thường bạn để chai dầu trên kệ mà hôm sau bạn để trên đầu giường cũng khiến tâm trí trẻ rất khó chịu. Trẻ sẽ muốn gào lên với bạn rằng "hãy để mọi thứ đúng nơi của nó nếu không con sẽ rất khó chịu". Nhưng vì quá nhỏ, chưa biết làm sao để diễn tả hết ý muốn nên trẻ chỉ biết gào khóc và thể hiện mong muốn qua hành động.

Sự nhạy cảm về trật tự biểu hiện khác nhau tùy vào mỗi trẻ, không bé nào giống bé nào. Vẫn là câu nói quen thuộc của mình "Dạy trẻ không có công thức chung, mọi thứ sẽ dựa vào sự quan sát tinh tế của người lớn để có cách dạy phù hợp nhất cho đứa trẻ đó."

Nếu bạn có trải nghiệm nào về tính trật tự của trẻ hãy cùng chia sẻ với mình nhé!

Lê Như Huỳnh.