ĐỪNG NÓI "CON GIỎI QUÁ/CON NGOAN LẮM" NỮA!!!

Bài đăng của thành viên Tu Anh Hoang trên nhóm An nhiên làm cha mẹ - Ươm hạt mầm yêu thương. Bài viết dựa trên sự tham khảo từ Happinessishere.

Mình biết bạn đang nghĩ gì. “Đến nói con giỏi, con ngoan mà cũng không được nói sao?”, “Không được đ/ánh m/ắng, cũng không được nói con giỏi quá, ngoan lắm thì tôi biết nói gì với con”.

Thú thực thì ngày mới làm mẹ, mình cũng nghĩ như thế đấy, mình phải khen con thật nhiều vào, tung hô con để khích lệ con, và những đứa trẻ thích được khen mà. Tuy nhiên, bây giờ thì mình sẽ nói với bạn: “Hãy cẩn thận với cụm từ này nhé”.

Đúng là chúng ta sẽ tập trung vào phần tích cực, những điểm mạnh, những thay đổi nhỏ nhặt song không thay vì tung hô con bằng chỉ một câu “Con giỏi quá” hay “Con ngoan lắm”, chúng ta sẽ cần tinh tế và có chiến lược hơn nhiều.

Bởi “Con giỏi quá/ Con ngoan lắm” thực chất lại không phải là một câu khen. Đó là một câu phán xét.

Khi bạn nói con giỏi quá, bạn quy chụp “toàn bộ” con người con đều giỏi, có thể tạo áp lực cho những đứa trẻ, hoặc vô tình tạo cho con tính kiêu ngạo.

Hoặc nếu như lần sau con không khen giỏi, không được khen ngoan, con làm không tốt một việc gì đó, con bị nói là “con hư”, con sẽ mơ hồ không biết mình là đứa trẻ như thế nào.

“Tin vui là không cần thiết phải đánh giá trẻ để khuyến khích chúng. Sự phổ biến của những lời khen ngợi một phần do sự không phân biệt được giữa hai ý kiến đó. Chỉ chú ý đến những gì trẻ đang làm và thể hiện sự quan tâm đến các hoạt động của chúng là một hình thức khuyến khích. Trên thực tế, điều đó quan trọng hơn những gì chúng ta nói ngay sau khi bọn trẻ làm được điều gì đó kỳ diệu. Khi tình yêu vô điều kiện và sự nhiệt tình thực sự luôn hiện hữu, “Con giỏi quá/Con ngoan lắm” không cần thiết; khi không có tình yêu vô điều kiện và sự nhiệt tình, “Con giỏi quá/Con ngoan lắm!" sẽ không giúp được gì. "- Alfie Kohn

Vậy, không nói con giỏi quá/ con ngoan lắm, thì nói gì?

Đây là 10 cách nói thay thế, bạn có thể dùng:

1. Ồ, con đã làm được rồi này.

2. Cảm ơn con vì con đã….

3. Con đã hoàn thành …. rồi này (Mô tả chính xác, chi tiết những gì con đã thực hiện, như đúng những gì đã xảy ra, không cần thêm một câu bày tỏ sự đánh giá/phán xét nào cả).

4. Con hãy kể cho bố/mẹ nghe thêm về (điều này) nhé.

5. Bố/mẹ thích xem con … (làm/chơi) lắm. Trông con thật hào hứng.

6. Đó là một việc khó khăn, con tiếp tục cố gắng nhé.

7. Trông con thật phấn khích khi ….

8. Bố/mẹ đánh giá cao sự giúp đỡ của con. Bố/mẹ yêu con

9. Con cảm thấy thế nào khi…?/ Con đang cảm thấy thế nào?

10. – không nói gì – (đôi khi im lặng là vàng). Thực sự hiện diện đã là cách bạn cổ vũ tốt nhất cho con.

Bạn có thể dùng những cách nói này để thể hiện sự quan tâm, chia sẻ sự phấn khích của con, thảo luận nhanh, bày tỏ lòng biết ơn chân thành và khuyến khích con. Điều đó chẳng phải chỉ có ý nghĩa và kết nối hơn nhiều so với lời khen ngợi sáo rỗng hay sao?

Và có những lưu ý nhỏ cho bạn đây:

Hãy thành thật: Đừng chỉ thay thế "con ngoan lắm/con giỏi quá" bằng một cụm từ thừa khác. Hãy chú ý và thực sự xem những gì con bạn đang cố gắng cho bạn thấy!

Thực hành quan sát: Nếu không chắc chắn, chỉ cần mô tả những gì bạn nhìn thấy! Sự thừa nhận và quan tâm đó thực sự là điều mà trẻ đang theo đuổi và tốt hơn nhiều so với lời khen ngợi.

Im lặng là vàng: Thông thường bạn thấy mọi người đều khen ngợi trẻ con cả khi trẻ đang không mong nhận lời khen ngợi. Bạn để ý xem khi bạn cảm thấy muốn nói điều gì đó thì con bạn có đang cần bạn đóng góp ý kiến ngay lúc này không? Hay chúng có say mê với những gì chúng đang làm không? Nhiều lúc bạn không cần phải nói bất cứ điều gì hoặc chỉ cần mỉm cười hướng về trẻ để chúng biết rằng bạn nhìn thấy chúng là đủ.

Thoạt đầu, đây có thể sẽ là một sự thay đổi lớn, nhưng việc bỏ qua những lời khen ngợi sao rỗng thì đáng để cố gắng. Nó sẽ giúp con cảm thấy được kết nối sâu sắc hơn, cải thiện lòng tự trọng và động lực nội tại! Tại sao bạn không thử và nhìn lại cách nói chuyện của chính mình nhỉ?